Cengizname

Cengiz Kagan, Mogollarin Gizli Tarihi ve Altan Topçi adli eserlerde de anlatildigi üzere, Mogollarin efsanevî lideri olup, kurdugu devlet Orta Asya’dan Dest-i Kipçak’a uzanmis ve uzun süre tarih sahnesinde kalmistir. Cengiz Kagan’dan sonra, XVI. yüzyilda, Ötemis Haci tarafindan “Çagatay Türkçesi” (Dogu Türk yazi dili) ile yazilmis olan Cengiznâme adli bu eser, çogu zaman sözlü rivayetlere dayanmakta olup, “Cengiz Han; Icen Han ve Sayin Han; Siban Han; Berke Han; Mengü Temür Han; Toktaga Han; Özbek Han (Özbek Han’in Islâmiyeti kabulü ile ilgili hikâye); Canibek Han ve Berdibek Han destanlarinin baslangiçlari”ni anlatmaktadir.

Yazma nüsha, tâlik yazi ile yazilmis olup, 37a-59a sayfalarindan ve 869 satirdan olusmaktadir. Eserde geçen olaylarin pek çogu rivayetlere dayanmakla birlikte, Orta Asya Türk-Mogol tarihi için degerli bir kaynaktir. Eser, içinde geçen olaylarin yaninda, kisi, yer (sehir, dag, ova, nehir, göl) ve madde adlari bakimindan da önemli olup bu konularda çalisan Türkologlar için birer veridir.